Hilda Morgan

Man geni: Casnewydd

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Nodiadau: Roedd Hilda yn nyrs wedi ei hyfforddi a gwasanaethodd yn Ysbyty Atodol Baldwin, Griffithstown. Gwelir ei henw ar Restr Anrhydeddau Ebenezer, Capel y Bedyddwyr, Griffithstown. rn

Cyfeirnod: WaW0428

Cerdyn cofnod yr Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Hilda Morgan

Cerdyn cofnod yr Groes Goch [cefn]

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Hilda Morgan [cefn]

Restr Anrhydedd

Enw Hilda Morgan, Rhestr Anrhydeddau Capel Ebenezer, Griffithstown. Diolch i Gethin Matthews.

Alice A White

Man geni: Pontardulais

Gwasanaeth: Athrawes, Penswyddog , VAD, 1916/09/01 – 1919/05/10

Nodiadau: Roedd Alice White yn brifathrawes Ysgol y Babanod Wood Green, Caerdydd. Roedd hi’n Benswyddog Ysbyty Atodol Samuel House Caerdydd hefyd a derbyniodd y Groes Goch Frenhinol am ei gwasanaeth ym mis Awst 1919.

Cyfeirnod: WaW0469

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am wobrwyo Alice White â’r Groes Goch Frenhinol Cambria Daily Leader 7 Ebrill 1919

London Gazette

Alice White yn derbyn gwobr ar restr yn y London Gazette, Ebrill 1919

Ysgol y Babanod Wood Street

Llun o ddisgyblion Ysgol y Babanod Wood Street, 1925. Roedd Wood Street, a elwid yn Dref Dirwest hefyd, yn ardal boblog iawn ger Gorsaf Caerdydd.

Caroline Emily Booker (née Lindsay)

Man geni: Glanafon, Sir Forgannwg

Gwasanaeth: Is-lywydd , VAD, 1909-1919

Nodiadau: Daeth Mrs Booker yn weddw yn 1887. Hi oedd sylfaenydd mintai leol Morgannwg o’r VAD (22) yn 1909. Ymddengys iddi symbylu defnyddio Tuscar House, Southerndown, yn Ysbyty’r Groes Goch ym mis Mai 1915, a bu’r rhan fwyaf o’i 7 merch yn chwarae rhan o bwys neu un fechan yn rhedeg yr Ysbyty. [qv Etta,Ellen, Mabel, Ethel and Dulcie Booker]. Darparodd Mrs Booker gar a phetrol i gludo cleifion i ac o orsaf Penybont 5 milltir i ffwrdd.

Cyfeirnod: WaW0470

Cofnod am Caroline Booker

Cofnod am Mrs Booker yn The County Families of the United Kingdom, Edward Walford (yr argraffiad hwn, tua 1920)

Cerdyn Cofnod y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Caroline Emily Booker

Cerdyn Cofnod y Groes Goch (cefn)

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Caroline Booker yn dangos ei gweithgaredd ar ran VAD.

Tuscar House

Ysbyty’r Groes Goch Tuscar House Southerndown. Defnyddiwyd y tŷ’n ysbyty yn ystod yr Ail Ryfel Byd hefyd.

Dulcie Booker

Man geni: Southerndown ?

Gwasanaeth: Nyrs, Chwaer-mewn-gofal, Trysorydd, Ysgrifennydd Ariannol, VAD, 1914/10/01 – 1919/04/30

Nodiadau: Rheolai Dulcie Booker y cyllid ar gyfer sefydlu Ysbyty Tuscar House yn ogystal â chostau beunyddiol ei redeg. O 1917 ymlaen hi oedd y Chwaer-yng-ngofal yn yr Ysbyty. Cymerodd ran flaenllaw, gyda’i chwaer Mabel [qv] yn trefnu adloniant i’r cleifion, gan gynnwys Band Ysbyty’r Groes Goch Tuscar House. Roedd galw am ei gwasanaeth yn gyfeilydd lleol.

Cyfeirnod: WaW0475

Cerdyn Cofnod y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Dulcie Booker

Cerdyn Cofnod y Groes Goch (cefn)

Cefn cofnod y Groes Goch ar gyfer Dulcie Booker, yn dangos ei gwasanaeth yn Ysbyty Tuscar.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y derbyniad ‘Croeso Adre’ a oedd yn cynnwys perfformiad gan Fand Ysbyty Tuscar. Glamorgan Gazette 19 Gorffennaf 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y Matinée Mawreddog yn Sinema Penybont gan filwyr Tuscar House (ac eraill) Glamorgan Gazette 29 Tachwedd 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am gyflwyniad i Dulcie ac Ethel Booker pan gaewyd ysbyty Tuscar House ym mis Ebrill 1919. Glamorgan Gazette 4 Ebrill 1919

Ethel Anna Booker

Man geni: Southerndown ?

Gwasanaeth: Nyrs, Swyddog Cyflenwi. Penswyddog , VAD, 1915/04/01 – 1919/04/30

Nodiadau: Cychwynnodd Ethel Booker ei gwasanaeth yn Tuscar House yn forwyn-cegin wirfoddol, ond daeth yn swyddog cyflewni effeithiol ym mis Awst 1915. Daeth yn Benswyddog yr Ysbyty wedi marwolaeth ei chwaer Nellie [qv] yn 1917. Dywed ei chofnod gwasanaeth (a lanwyd gan ei mam Caroline [qv]) ei bod yn byw yn yr ysbyty ac na chymerodd wyliau yn ystod 18 mis olaf ei chyfnod yno. Ethel a’i chwaer Dulcie [qv] oedd prif drefnwyr digwyddiadau ar gyfer codi arian a difyrru’r cleifion yn yr ysbyty. rn

Cyfeirnod: WaW0474

Cerdyn Cofnod y Groes Goch

Cofnod y Gores Goch ar gyfer Ethel Booker

Cerdyn Cofnod y Groes Goch (cefn)

Cefn cerdyn Ethel Booker, yn manylu ar ei gwasanaeth, ac a ysgrifennwyd gan ei mam, Caroline Booker.

Tuscar House

Ysbyty’r Groes Goch Tuscar House. Southerndown. Defnyddiwyd y tŷ yn ysbyty yn ystod yr Ail Ryfel Byd hefyd.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am Matinée Mawreddog yn Sinema Penybont gan filwyr Tuscar House (ac eraill). Glamorgan Gazette 29 Tachwedd 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am gyflwyniad i Ethel a Dulcie Booker pan gaewyd ysbyty Tuscar House ym mis Ebrill 1919 Glamorgan Gazette 4 Ebrill 1919.

Etta J O Booker

Man geni: Southerndown ?

Gwasanaeth: Swyddog Cyflenwi, Nyrs , VAD, FANY, 1909 - 1919

Nodiadau: Gwasanaethodd Etta Booker yn Swyddog Cyflenwi mintai Morgannwg [22] pan sefydlwyd hi yn 1909. Ym mis Tachwedd 1914, roedd yn rhan o grŵp o chwe nyrs o Forgannwg a anfonwyd i Ysbyty’r Gwersyll Ffrengig yn Saumur am 6 mis. Ar ôl dychwelyd i Southerndown gweithiodd am gyfnod yn Ysbyty Tuscar House, ond ymddiswyddodd o’i safle yn Swyddog Cyflewni i fynd i Calais gyda’r FANY. Pan dorrodd ei hiechyd cafodd ei symud i Nice i weithio yn Ysbyty’r Swyddogion, yna yn ôl i ogledd Ffrainc lle bu’n gweithio mewn sawl ysbyty, cyn gorffen yn nyrs mewn gofal yn yr Ysbyty Eingl-Felgaidd yn Rouen yn 1919. Roedd hi bron yn 40 oed erbyn hyn, a dim ond egwyliau byr a gawsai gartref, lle bu’n gwethio gyda’i chwiorydd [Booker qv] yn Tuscar House. Ymddengys i Etta barhau’n aelod o’r Groes Goch, ac ymysg ei medalau mae medal Jiwbili Arian (1935) a thlysau Ffrengig a Belgaidd.

Cyfeirnod: WaW0471

Cerdyn Cofnod y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Etta Booker, gyda llawer o nodiadau. arno

Cerdyn Cofnod y Groes Goch (cefn)

Cefn cerdyn y Groes Goch Etta Booker, gyda manylion am ei gwasanaeth, (a ysgrifennwyd mae’n debyg gan e chwaer Ethel [qv]).

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ymadawiad Etta i Ffrainc. Glamorgan Gazette 6 Tachwedd 1914

Medalau Etta Booker

Medalau Etta Booker, a werthwyd yn Bonhams, Llundain am £1440 yn 2013. Yn eu plith mae Medal y Frenhines Elizabeth; medal arian Gweinidog Mewnol Gwlad Belg a Ffrainc

Cerdyn medal

Cofnod o’r medalau a dderbyniodd Etta Booker. Mae dau gerdyn gwahanol yn y National Archives, mae hwn yn ei rhestru yn filwr ac yn yn Nyrs gyda’r FANY

Cerdyn medal

Cofnod o fedalau a dderbyniodd Etta Booker. Mae dau gerdyn gwahanol yn y National Archives, mae hwn yn dweud ei bod yn VAD, gyda’r Groes Goch Ffrengig a FANY

Mabel Booker

Man geni: Southerndown ?

Gwasanaeth: VAD, VAD, May 1915 – May 1917

Nodiadau: Nid fu Mabel Booker mor gysylltiedig ag Ysbyty Tuscar House â’i chwiorydd [Etta, Nellie, Ethel and Dulcie qv], er ei bod ‘yn barod i helpu pan oedd angen’, a rhoddodd 500 awr o wasanaeth.

Cyfeirnod: WaW0473

Cerdyn Cofnod y Groes Goch

Cerdyn y Groes Goch ar gyfer Mabel Booker.

Cerdyn Cofnod y Groes Goch (cefn)

Cefn cerdyn y Groes Goch ar gyfer Mabel Booker, yn nodi ei gwasanaeth

Marion Crosland Soar

Man geni: Caint

Gwasanaeth: Gwyddonydd, cemegydd

Nodiadau: Dechreuodd Marion Soar yng Ngholeg Prifysgol Bangor yn 1913, a graddiodd yn Faglor y Gwyddorau yn 1917. Yna daeth yn ddarlithydd cynorthwyol yn King’s College of Household and Social Science, yn arbenigo mewn bio-cemeg. Yn 1920 roedd Marion yn un o’r garfan gyntaf o 20 menyw a dderbyniwyd yn gymrodyr y Gymdeithas Gemegol (ynghyd â Phyllis McKie [qv]), ar ôl brwydr hir iawn. Roedd menywod wedi bod yn brwydro am gael eu derbyn ers 1892. rn

Ffynonellau: Chemistry Was Their Life: Pioneer British Women Chemists 1880 – 1949. Marelene Rayner-Canham & Geoff Rayner-Canham Imperial College Press 2008

Cyfeirnod: WaW0467

adroddiad gwyddonol

Report of the formation of ferrous sulphide in eggs. Biochemical Journal April 1, 1920

Betty Morris

Man geni: Hwylffordd

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 1915/05/27 – 1918/07/12.

Nodiadau: Ymunodd Betty Morris â’r VAD ym mis Mai 1915, gan weithio’n wreiddiol yn Ysbyty Ategol Cottesmore, Hwlffordd. Ym mis Tachwedd cafodd ei hanfon i Ffrainc, i Boulogne i ddechrau ond cafodd ei dyrchafu i ‘ysbyty mwy’ yn fuan, y nyrs ieuengaf yno, yn 20 oed. Siaradai Ffrangeg yn rhugl, ac arhosodd gyda’r VAD tan fis Gorffennaf 1918. Cyhoeddwyd rhai o’i llythyron adre yn y Haverfordwest and Milford Haven Telegraph.

Cyfeirnod: WaW0478

Llun papur newydd

Llun o Betty Morris yn ei gwisg VAD awyr agored. Haverfordwest and Milton Haven Telegraph 16eg Chwefror 1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad papur newydd am ymadawiad Betty Morris am Ffrainc. Haverfordwest and Milton Haven Telegraph 10fed Tachwedd 1915

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am Nadolig Betty Morris yn Ffrainc. Haverfordwest and Milton Haven Telegraph 16eg Chwefror 1916

Lily Briggs

Man geni: Y Barri ?

Gwasanaeth: Putain

Nodiadau: rnDedfrydwyd Lily Briggs i un diwrnod ar hugain o lafur caled ym mis Gorffennaf 1915 am geisio denu milwyr ifanc [o wersyll Nell’s Point, Ynys y Barri] i’r caeau. At hyn defnyddiodd iaith fochaidd pan arestiwyd hi. rn

Cyfeirnod: WaW0476

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ymddangosiad a dedfryd Lily Briggs yn y llys fel ‘putain gyffredin’. Barry Dock News 9fed Gorffennaf 1915.