English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl dyddiad marwolaeth

Margaret Jane Meredith

Man geni: Erwyd

Gwasanaeth: Morwyn fferm

Marwolaeth: 1916/02/23, Fferm Grugwyllt, Margam, Poisoning / Gwenwyno

Nodiadau: Roedd Margaret Meredith wedi bod yn forwyn fferm ar Fferm Grugwyllt, Margam am ‘tua blwyddyn’. Roedd yn 27-28 oed. Gyda’r nos ar Chwefror 23ain 1916 bwytodd ddail ywen i geisio achosi erthyliad a bu farw o’i gwenwyno. Roedd ganddi filwr o gariad, ond nid oedd wedi ei weld am flwyddyn. Honnid ei bod yn gweld dyn o Gwmafan. Mewn adroddiad hirach yn Brecon County Times dangosir i’r crwner holi ei chyflogwr, Caradoc Jones, gŵr gweddw, am ei chyflwr. Gwadodd unrhyw gyfrifoldeb. Y ddedfryd oedd ‘marwolaeth trwy ei gwenwyno o gymryd dail ywen pan oedd dros dro yn wallgof.’

Cyfeirnod: WaW0298

Pennawd i adroddiad am gwest Margaret Jane Meredith. Cambria Daily Leader 25ain Chwefror 1916

Pennawd papur newydd

Pennawd i adroddiad am gwest Margaret Jane Meredith. Cambria Daily Leader 25ain Chwefror 1916

Rhan gyntaf adroddiad cwest marwolaeth Margaret Meredith. Gwelir yr adroddiad llawn yn y Cambria Daily Leader, 25ain Chwefror 1916, t.16.

Adroddiad papur newydd

Rhan gyntaf adroddiad cwest marwolaeth Margaret Meredith. Gwelir yr adroddiad llawn yn y Cambria Daily Leader, 25ain Chwefror 1916, t.16.


Ethel Roberts

Man geni: Wrecsam

Gwasanaeth: Plentyn

Marwolaeth: 1916/03.09, Moss, Wrecsam , Explosion / Ffrwydrad

Cofeb: Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, Wrecsam, Sir Ddinbych

Nodiadau: Lladdwyd Ethel, blwydd oed, pan ffrwydrodd siel y daeth ei hewyrth adre â hi fel swfenîr, gan ei lladd hi ac anafu ei chwaer a dwy gyfnither yn angeuol. Anafwyd ei hewyrth y milwr cyffredin John Bagnall yn ddifrifol yn ogystal â’i mam Sarah Roberts a’i modryb Mary Bagnall. Claddwyd y plant mewn dau fedd ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, lle cysegrwyd cofeb i’r pedair merch ym mis Mawrth 2016.

Ffynonellau: http://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/wrexham-remembers-four-children-killed-11027982

Cyfeirnod: WaW0220

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr.


Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.

Cofeb

Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.


Mary Frances Roberts

Man geni: Wrecsam

Gwasanaeth: Plentyn

Marwolaeth: 1916/03/09, Moss, Wrecsam, Explosion / Ffrwydrad

Cofeb: Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, Wrecsam, Sir Ddinbych

Nodiadau: Bu farw Mary, bedair oed, pan ffrwydrodd siel yr oedd ei hewyrth wedi dod â hi adre yn swfenîr, gan ladd ei chwaer a’i hanafu hi a dwy gyfnither iddi. Anafwyd ei hewyrth y milwr cyffredin John Bagnall yn ddifrifol yn ogystal â’i mam Sarah Roberts a’i modryb Mary Bagnall. Claddwyd y plant mewn dau fedd ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, lle cysegrwyd cofeb i’r pedair merch ym mis Mawrth 1916.

Ffynonellau: http://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/wrexham-remembers-four-children-killed-11027982

Cyfeirnod: WaW0219

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr. Abergavenny Chronicle 17 Mawrth 1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr. Abergavenny Chronicle 17 Mawrth 1916


Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.

Adroddiad papur newydd

Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.


Sarah Hannah Bagnall

Man geni: Wrecsam

Gwasanaeth: Plentyn

Marwolaeth: 1916/03/09, Moss, Wrecsam, Explosion / Ffrwydrad

Cofeb: Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, Wrecsam, Sir Ddinbych

Nodiadau: Lladdwyd Sarah, blwydd oed, pan ffrwydrodd siel y daethai ei thad â hi adre’n swfenîr, ac a laddodd neu a anafodd yn ddifrifol hi a’i thair cyfnither. Anafwyd ei mam Mary Bagnall ei thad a’i modryb Sarah Roberst yn ddifrifol hefyd. Claddwyd y plant mewn dau fedd ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, lle cafodd cofeb iddynt ei chysegru ym Mawrth 2016.

Ffynonellau: http://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/wrexham-remembers-four-children-killed-11027982

Cyfeirnod: WaW0217

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr.Abergavenny Chronicle 17 Mawrth 1916

adroddiad papur newydd

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr.Abergavenny Chronicle 17 Mawrth 1916


Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.

Adroddiad papur newydd

Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.


Violet Williams

Man geni: Wrecsam

Gwasanaeth: Plentyn

Marwolaeth: 1916/03/09, Moss, Wrecsam, Explosion / Ffrwydrad

Cofeb: Eglwys y Drindod Sanctaidd , Gwersyllt, Wrecsam, Sir Ddinbych

Nodiadau: Lladdwyd Violet, saith oed, pan ffrwydrodd siel y daeth ei hewyrth adre â hi fel swfenîr, gan ladd neu anafu hi a’i tair cyfnither yn angeuol. Anafwyd ei hewyrth y milwr cyffredin John Bagnall yn ddifrifol yn ogystal â’i modrybedd Sarah Roberts a Mary Bagnall. Claddwyd y plant mewn dau fedd ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt, lle cysegrwyd cofeb i’r pedair merch ym mis Mawrth 2016.

Ffynonellau: http://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/wrexham-remembers-four-children-killed-11027982

Cyfeirnod: WaW0218

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ffrwydrad y siel a laddodd bedair merch ac anafu tri oedolyn, North Wales Chronicle 10fed Mawrth1916.

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y ffrwydrad yn enwi’r dioddefwyr.


Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.

Adroddiad papur newydd

Cofeb i Sarah Bagnall, Ethel Roberts, Mary Roberts a Violet Williams ym mynwent Eglwys y Drindod Sanctaidd, Gwersyllt a gysegrwyd ym mis Mawrth 2016.


Lilian Kate Jones

Man geni: Casnewydd

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Marwolaeth: 1916/06/06, Unknown/Anhysbys

Nodiadau: Ymunodd Lilian â’r VAD yn Awst 1915, yn 35 oed. Gweithiodd yn 2il Ysbyty Milwrol Cyffredinol Deheuol, Bryste, lle roedd ganddi gysylltiadau teuluol.

Cyfeirnod: WaW0143

Bedd Lilian Jones, St Woolos, Casnewydd

Bedd Lilian Jones

Bedd Lilian Jones, St Woolos, Casnewydd

Enw Lilian Jones, Llyfr y Cofio

Llyfr y Cofio

Enw Lilian Jones, Llyfr y Cofio


Cerdyn Croes Goch Lilian Jones

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cerdyn Croes Goch Lilian Jones

Cerdyn Croes Goch Lilian Jones

Cerdyn cofnod y Groes Goch (cefn)

Cerdyn Croes Goch Lilian Jones


Annie Alice Guy

Man geni: Casnewydd

Gwasanaeth: Prif Nyrs, SWH, 1916

Marwolaeth: 1916/08/21, Salonika, Dysentery

Nodiadau: Alice Annie Guy bu farw 21ain Awst 1916, Ysbyty Menywod Albanaidd a Byddin Serbia, Chwaer Nyrs, Cyn-Arolygydd Ysbyty Devonshire, Buxton. Claddwyd yng Nghladdfa Filwrol Salonica (Lembet Road). Ceir ei henw ar lyfr Rhestr Anrhydedd y Rhyfel Byd Cyntaf a gedwir yn Llyfrgell Gyfeirio Casnewydd.

Ffynonellau: http://scottishwomenshospitals.co.uk/women/

Cyfeirnod: WaW0142

Enw Alice Annie Guy Rhestr Anrhydedd Casnewydd

Rhestr Anrhydedd Casnewydd

Enw Alice Annie Guy Rhestr Anrhydedd Casnewydd

Adroddiad papur newydd am farwolaeth Sister Guy

Alice Annie Guy

Adroddiad papur newydd am farwolaeth Sister Guy


Rhestr Anrhydedd aelodau o Ysbytai Albanaidd y Menywod fu farw dramor.

Rhestr Anrhydedd

Rhestr Anrhydedd aelodau o Ysbytai Albanaidd y Menywod fu farw dramor.


May (Mary) Prosser

Man geni: Y Gilwern

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel, 1916 - 1917

Marwolaeth: 1917-04-03, Rochdale, TNT poisoning / Gwenwyno TNT

Cofeb: Giatiau Maes Chwarae; Neuadd farchnad; Christchurch Gofilon, Gofilon, Sir Fynwy

Nodiadau: Ganwyd May yn 1891, a hi oedd pedwaredd merch gweithiwr amaethyddol a’i wraig. Dilynodd ei dwy chwaer i weithio yn forwynion yn Rochdale. Dechreuodd weithio yn y ffatri arfau rhyfel yn 1916, ond cyn pen dim trawyd hi’n wael gan ‘glefyd melyn gwenwynig’ a bu farw yng nghartref ei chwaer yn Rochdale. Roedd hi'n hefyd chwaer Nellie Prosser [qv].

Ffynonellau: Ryland Wallace: May Prosser, Munitionette. AMC/WAW Newsletter, June 2016

Cyfeirnod: WaW0046

Enw May Prosser Cofeb Ryfel Christchurch, Gofilon

Christchurch, Gofilon

Enw May Prosser Cofeb Ryfel Christchurch, Gofilon

Enw May Prosser, Cofeb Ryfel Gofilon.

Cofeb Ryfel Gofilon

Enw May Prosser, Cofeb Ryfel Gofilon.


Hysbysiad o farwolaeth May Prosser, Abergavenny Chronicle, 13 Ebrill 1917

Hysbysiad o farwolaeth

Hysbysiad o farwolaeth May Prosser, Abergavenny Chronicle, 13 Ebrill 1917


Jane (Jennie) Roberts

Man geni: Bryncrug

Gwasanaeth: Nyrs staff, QAIMNS

Marwolaeth: 1917-04-10, HMHS Salta, Drowning / Boddi

Cofeb: Cofeb y Nyrsys, Llanelwy, Sir y Fflint

Nodiadau: 30 oed. Bu farw pan suddwyd Llong Ysbyty Ei Fawrhydi 'Salta' ger Le Havre ar 10 Ebrill 1917. Collwyd hi ar y môr ac ni chafwyd hyd i'w chorff. Gwelir ei henw ar Gofeb y Salta ym Mynwent y Santes Marie, Le Havre, Normandi, Ffrainc, ac ar blac coffa ym mhorth Eglwys Sant Cadfan, Tywyn

Ffynonellau: http://www.flintshirewarmemorials.com/memorials/st-asaph-memorial/st-asaph-cathedral-welsh-nurses-ww1/roberts-jane/http://www.mawddachestuary.co.uk/warmemorials/#TywynChurch

Cyfeirnod: WaW0052

Enw Jane Roberts, Cofeb y Nyrsys Cadeirlan Llanelwy

Cofeb y Nyrsys, Cadeirlan Llanelwy

Enw Jane Roberts, Cofeb y Nyrsys Cadeirlan Llanelwy

Enw Jane Roberts Mhorth Coffa’r Rhyfel, Eglwys Tywyn

Eglwys Tywyn

Enw Jane Roberts Mhorth Coffa’r Rhyfel, Eglwys Tywyn


Ffotograff o Jane/Jennie a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i gasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel

Jane (Jennie) Roberts

Ffotograff o Jane/Jennie a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i gasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel


Ethel Saxon

Man geni: Abertyleri

Gwasanaeth: Nyrs Staff, TFNS

Marwolaeth: 1917-09-03, Appendicitis/Llid y pendics

Cofeb: Cofeb Ryfel; Cofeb y Nyrsys; Llidiart Delhi, Kingsland; Cadeirlan Lerpwl; Delhi, Swydd Henffordd; Sir Gaerhirfryn; India

Nodiadau: Ganed hi yn 1891, roedd ei thad yn adeiladydd a saer. Gweithiodd am gyfnod yn Lerpwl cyn mynd dramor. Ymddeolodd ei rhieni i Kingsland, swydd Henffordd lle caiff ei choffáu; gwelir ei henw hefyd at gofeb y Nyrsys, Cadeirlan Lerpwl ac ar Gofeb Ryfel India – Llidiart Mawr Delhi

Cyfeirnod: WaW0134

Enw Ethel Saxon, Cofeb Ryfel Kingsland

Cofeb Ryfel Kingsland

Enw Ethel Saxon, Cofeb Ryfel Kingsland

Enw Nyrs Staff Ethel Saxon ar Restr Anrhydedd Eglwys Kingsland

Rhestr Anrhydedd, Eglwys Kingsland

Enw Nyrs Staff Ethel Saxon ar Restr Anrhydedd Eglwys Kingsland


Rhybudd Marwolaeth Ethel Saxon

Rhybudd Marwolaeth

Rhybudd Marwolaeth Ethel Saxon

Cofeb y Nyrsys, Cadeirlan Lerpwl

Cofeb y Nyrsys

Cofeb y Nyrsys, Cadeirlan Lerpwl


Enw Ethel Saxon ar Gofeb y Nyrsys, Cadeirlan Lerpwl

Cofeb y Nyrsys Lerpwl

Enw Ethel Saxon ar Gofeb y Nyrsys, Cadeirlan Lerpwl



Administration