English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl dyddiad marwolaeth

Anne Davies

Man geni: Tregŵyr

Gwasanaeth: Mam

Marwolaeth: 1915/05/07, S S Lusitania, Drowning / Boddi

Nodiadau: Deuai Anne Davies yn wreiddiol o Dregŵyr, ond ymfudodd i America tua 1995. Trigai yn Ontario, Canada, ond roedd wedi bod yn ymweld â’i merch yn Llanelli. Roedd yn dychwelyd ar y Lusitania pan ymosodwyd ar y llong oddi ar arfordir Iwerddon. Yn 52 oed, ei chorff hi oedd un o’r cyntaf i’w ddarganfod, ac mae wedi ei chladdu yng nghladdfa Cobh Old Town, Queenstown.

Cyfeirnod: WaW0277

Erthygl gyda llun o Anne Davies, a oedd ar goll ar y pryd ar ôl suddo’r Lusitania. Cambria Daily leader 10fed Mai 1915.

Adroddiad papur newydd a llun

Erthygl gyda llun o Anne Davies, a oedd ar goll ar y pryd ar ôl suddo’r Lusitania. Cambria Daily leader 10fed Mai 1915.

Adroddiad yn cadarnhau marwolaeth Anne Davies, Cambria Daily Leader 19eg Mai 1915.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad yn cadarnhau marwolaeth Anne Davies, Cambria Daily Leader 19eg Mai 1915.


Mary Elizabeth Jones

Man geni: Llanfairfechan

Gwasanaeth: Stiwardes, Cunard Steam Ship Company, \\\'Many years\\\'

Marwolaeth: 1915/05/17, Achos anhysbys

Cofeb: Cofeb Forol Fasnachol i’r rhai a gollwyd , Tower Hill, Llundain

Ffynonellau: http://www.liverpoolmuseums.org.uk/maritime/visit/floor-plan/lusitania/people/peoples-stories.aspx?id=15547

Cyfeirnod: WaW0256

Adroddiad am ymweliad Nyrs Edwards â’i chartref, Yr Adsain 27ain Chwefror 1917.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am ymweliad Nyrs Edwards â’i chartref, Yr Adsain 27ain Chwefror 1917.


Mary Elizabeth (May) Jones

Man geni: Llanfairfechan

Gwasanaeth: Stiwardes, Cunard Steam Ship Company

Marwolaeth: 1915/05/17, SS Lusitania, Drowning / Boddi

Cofeb: Cofeb Forol Fasnachol i’r rhai a gollwyd , Tower Hill, Llundain

Nodiadau: Bu May yn brif stiwardes gyda chwmni Cunard Steam Ship am sawl blwyddyn. Boddodd yn 43 oed pan darawyd yr SS Lusitania â thorpido ar 17eg Mai 1917. Boddwyd 14 stiwardes arall hefyd, yn eu plith Jane Howdle [qv]. Goroesodd wyth. Claddwyd hi gyda’r gweddill ohonynt ym mynwent Old Cobh, Queenstown, Iwerddon.

Ffynonellau: http://www.liverpoolmuseums.org.uk/maritime/visit/floor-plan/lusitania/people/peoples-stories.aspx?id=15547

Cyfeirnod: WaW0261

Rhybudd Marwolaeth Mary Jones, North Wales Chronicle 14eg Mai 1915.

Rhybudd Marowlaeth

Rhybudd Marwolaeth Mary Jones, North Wales Chronicle 14eg Mai 1915.

Adroddiad am wasanaeth coffa Mary Jones, Y Clorianydd 19 Mai 1915 rn

Adroddiad papue newydd

Adroddiad am wasanaeth coffa Mary Jones, Y Clorianydd 19 Mai 1915 rn


Margaret Elizabeth Foulkes (née Hughes)

Man geni: Sandycroft, Sir y Fflint

Gwasanaeth: Stiwardes, S S Lusitania, 1915

Marwolaeth: 1915/07/05, Drowning / Boddi

Cofeb: Cofeb Forol Fasnachol i’r rhai a gollwyd, Llundain

Nodiadau: Ganwyd Margaret Foulkes yng Nghymru a’i magu yn Lerpwl. Roedd yn weddw ac wedi gweithio ar y Lusitania cyn ei mordaith olaf; ymddengys bod stiwardesau yn cael eu cyflogi bob yn fordaith. Cafodd ei boddi pan drawyd y llong gan dorpido ar Fai 7fed 1915, roedd hi’n 42 oed. Ni chafwyd hyd i’w chorff.

Cyfeirnod: WaW0324


Caroline Maud Edwards

Man geni: Casnewydd

Gwasanaeth: Prif Nyrs, QARNNS

Marwolaeth: 1915/12/30, Explosion/Ffrwydrad

Cofeb: Cofeb Forol Chatham, Chatham, Caint

Nodiadau: Roedd y Chwaer Edwards yn gwasanaethu ar HMHS Drina, ond ar ymweliad â HMS Natal gydag eraill i weld ffilm Nadolig. Bu farw gydag o leiaf 400 o bobl eraill mewn ffrwydrad diesboniad.

Ffynonellau: http://www.northern-times.co.uk/Opinion/Stones-Throw/The-little-known-tragedy-of-HMS-Natal-07112012.htm

Cyfeirnod: WaW0091

Enw Caroline Edwards, QARNNS, ar Gofeb Forol Chatham

Enw Caroline Edwards ar Gofeb Forol Chatham

Enw Caroline Edwards, QARNNS, ar Gofeb Forol Chatham

Maud Edwards yn iwnifform y QARNNSrn

Maud Edwards

Maud Edwards yn iwnifform y QARNNSrn


Jane Ellen Howdle

Gwasanaeth: Stiwardes

Marwolaeth: 1915:11:07, SS Lusitania, Drowning / Boddi

Cofeb: Cofeb Ryfel, Benllech, Ynys Mon

Nodiadau: 33 oed. Claddwyd yn Cohb Old Cemetery, swydd Cork, Iwerddon

Ffynonellau: http://www.rmslusitania.info/people/lusitania-victims;http://www.liverpoolmuseums.org.uk/maritime/visit/floor-plan/lusitania/people/peoples-stories.aspx?id=15530

Cyfeirnod: WaW0027

Enw Mrs J E Howdle, Cofeb Ryfel Benllech. Roedd hi yn stiwardes ar SS Lusitania

Cofeb Ryfel Benllech

Enw Mrs J E Howdle, Cofeb Ryfel Benllech. Roedd hi yn stiwardes ar SS Lusitania


Maud Starkie Bence

Man geni: Suffolk

Gwasanaeth: Gwirfoddolwraig, 1914 - 1916

Marwolaeth: 1916-06-01, Folkestone, Achos anhysbys

Cofeb: Plac pres coffa, St Brynach, Breconshire

Nodiadau: Roedd Maud Starkie Bence yn gyn-chwaraewraig golff, ac yn ffrind i Arglwydd Glanusk, Arglwydd Raglaw Sir Frycheiniog. Ar ddechrau’r rhyfel bu’n cofrestru holl gerbydau modur y sir ar gyfer eu defnyddio mewn argyfwng. Cyhoeddwyd ei hapêl gyntaf ar 13eg Awst 1914. Erbyn 20fed Awst roedd ganddi fanylion 552 cerbyd, a 150 ohonynt wedi eu cynnig i’r gwaith. Aeth yn ei blaen i godi arian ar gyfer cysuron i Ffinwyr De Cymru. Pan fu farw yn 48 oed yn 1916 codwyd plac er cof amdani gan Ffinwyr De Cymru.

Ffynonellau: The Brecon County Times Neath Gazette and General Advertiser for the Counties of Brecon Carmarthen Radnor Monmouth Glamorgan Cardigan Montgomery Hereford 10th September 1914; The Brecon County Times Neath Gazette and General Advertiser for the Counties of Brecon Carmarthen Radnor Monmouth Glamorgan Cardigan Montgomery Hereford 6th July 1916

Cyfeirnod: WaW0057

Llun o Maud Starkie Bence yn chwarae golff, 1890

Maud Starkie Bence

Llun o Maud Starkie Bence yn chwarae golff, 1890

Coflech i Maude Starkie Bence, Eglwys Sant Brynach, Llanfrynach

Eglwys Sant Brynach Llanfrynach

Coflech i Maude Starkie Bence, Eglwys Sant Brynach, Llanfrynach


Frances Ethel Brace

Man geni: Maenorbyr

Gwasanaeth: Nyrs, QAIMNS, 16/06/1916

Marwolaeth: 1916-09-21, Ysbyty Milwrol, Malta, Malaria

Cofeb: Cofeb Ryfel, Cosheton; Llanelwy, Sir Benfro; Sir y Fflint

Nodiadau: Hyfforddodd Frances Brace yn Ysbyty Caerfyrddin ac ymunodd â’r QAIMNS yn 1916. Cafodd ei hanfon i Salonica yn nyrs staff. Yno daliodd falaria a disentri, a throglwyddwyd hi i Malta. Bu farw yno ar yr 2il o Fedi 1916, yn 30 oed.

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/pembrokeshire-war-memorials/;http://www.flintshirewarmemorials.com/memorials/st-asaph-memorial/st-asaph-cathedral-welsh-nurses-ww1/brace-frances-ethel/

Cyfeirnod: WaW0001

Enw Frances Ethel Brace, Cofeb Ryfel Cosheston

Cofeb Ryfel Cosheston

Enw Frances Ethel Brace, Cofeb Ryfel Cosheston

Bu farw mewn ysbyty milwrol ym Malta

Coflech ym Malta

Bu farw mewn ysbyty milwrol ym Malta


Frances Ethel Brace a chydweithiwr

Frances Ethel Brace ar y chwith

Frances Ethel Brace a chydweithiwr

Enw Frances Ethel Brace, Cofeb Nyrsys Cadeirlan Llanelwy

Cofeb Nyrsys, Cadeirlan Llanelwy

Enw Frances Ethel Brace, Cofeb Nyrsys Cadeirlan Llanelwy


Nyrs Frances Ethel Brace cyn iddi ymuno â’r QAIMNS

Frances Ethel Brace

Nyrs Frances Ethel Brace cyn iddi ymuno â’r QAIMNS

Adroddiad am farwolaeth Frances Ethel Brace, Herald of Wales 30ain Medi 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am farwolaeth Frances Ethel Brace, Herald of Wales 30ain Medi 1918


Elizabeth Anne (Lizzie) Jones

Man geni: Aberteifi

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel

Marwolaeth: 1916-10-23, Aberteifi, TNT poisoning / Gwenwyno TNT

Cofeb: Senotaff, Aberteifi, Ceredigion

Nodiadau: 22 oed, wedi gweithio yn Ffatri Bowdwr Pen-bre. Hawliodd ei mam Mary Anne Williams iawndal am ei marwolaeth.

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/ceredigion-war-memorials/

Cyfeirnod: WaW0034

Enw Elizabeth Jones, Cofeb Ryfel Aberteifi

Cofeb Ryfel Aberteifi

Enw Elizabeth Jones, Cofeb Ryfel Aberteifi


Adroddiad papur newydd

Ffotograff o Lizzie a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i chasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel.

Lizzie Jones

Ffotograff o Lizzie a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i chasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel.


Llythyr oddi wrth Glerc Tref Aberteifi am ffotograff o Lizzie Jones

Llythyr

Llythyr oddi wrth Glerc Tref Aberteifi am ffotograff o Lizzie Jones


Margaret Williams

Man geni: Caergybi

Gwasanaeth: Stiwardes, 1914 - d

Marwolaeth: 1916-11-03, SS Connemara, Drowning / Boddi

Cofeb: Cofeb Ryfel, Caergybi, Ynys Mon

Nodiadau: 32 oed. Suddwyd SS Connemara mewn gwrthdrawiad gyda llong gario glo Retriever. Dwedwyd bod MW ar ei shifft olaf cyn ei phriodas. Ni chafwyd hyd i'w chorff.

Ffynonellau: https://sites.google.com/site/holyheadwarmemorial19141918/home/ss-connemara/margaret-williams-stewardess

Cyfeirnod: WaW0067

Margaret Williams, Stiwardes ar S S Connemara, foddodd mewn gwrthdrawiad ar y môr

Margaret Williams

Margaret Williams, Stiwardes ar S S Connemara, foddodd mewn gwrthdrawiad ar y môr



Administration